Mübadele anıları 98 yıldır tazeliğini koruyor

Türkiye ve Yunanistan arasında, 30 Ocak 1923’te imzalanan sözleÅŸme uyarınca gerçekleÅŸtirilen nüfus mübadelesinin anıları, 98. yılında tazeliÄŸini koruyor.Yaklaşık bir asır önce yaÅŸanan göçle ana vatana dönen mübadillerin pek çoÄŸu bugün hayatta olmasa da geride bıraktıkları anılar ve fotoÄŸraflar çocuklara, torunlara aktarılıyor.Yunanistan’da güvenle yaÅŸama imkanı kalmayınca mübadele kapsamında Türkiye’ye dönen yüz binlerce kiÅŸi Adana, Balıkesir, Bilecik, Bursa, Çanakkale, Edirne, Ä°stanbul, Ä°zmir, Kırklareli, Kocaeli, Manisa, Mersin, Samsun ve TekirdaÄŸ’a yerleÅŸtirildi.Gemilerle günler süren zorlu yolculuklar yapan mübadiller, yüzyıllarca yaÅŸadıkları topraklardan yanlarına sadece taşıyabilecekleri kadar eÅŸya alarak ayrıldı.Mübadiller, ana vatanda yeni bir hayata baÅŸlarken yaÅŸadıklarını da hafızalarında sakladı.’Türkleri Balkanlar’da ve adalarda istemiyorlardı’Ailesinin bir bölümü mübadele sözleÅŸmesi kapsamında Girit’ten Ä°zmir’e gelen Uluslararası Giritliler ve Mübadiller Federasyonu Genel BaÅŸkanı Zafer Yusuf Güzelkasap, AA muhabirine, mübadele yıllarında yaÅŸananları anlattı.KurtuluÅŸ Savaşı’nın zaferle sonuçlanmasının ardından Yunanistan’daki Türklerin huzur ve güven içinde yaÅŸamlarını sürdürme ÅŸanslarının kalmadığını dile getiren Güzelkasap, o dönemde soydaÅŸlara baskının arttığını, çok sayıda Türk’ün öldürüldüğünü, bu nedenle göçmek zorunda kalındığını ifade etti.Güzelkasap, ‘Evladıfatihan’ ve ‘akıncı torunu’ dediÄŸi mübadillerin birçoÄŸunun bugün yaÅŸamadığını ancak onların anlattıklarının nesilden nesle aktarıldığını belirterek ‘Türkleri Balkanlar’da ve adalarda istemiyorlardı. Bunun için ellerinden geleni, en ÅŸiddetli ÅŸekilde yaptılar. Balkan Harbi’yle beraber orada sorunlar baÅŸlamıştı ama önce mücadele edildi. Saldırıları püskürttüler ama sonunda çok artınca dönmek zorunda kaldılar. Benim ailemin de bir tarafı 1900’lülerin başında göçmen olarak gelmiÅŸtir, kendi rızasıyla kaçmak zorunda kalmıştır. Kaçamayanlar, imkanları olmayanlar mübadelede devlet tarafından getirilmiÅŸtir.’ diye konuÅŸtu.Selanik ve Girit’ten kalkan gemilerin 6-10 gün süren yolculuklar sonrasında Ä°zmir’e ulaÅŸtığını aktaran Güzelkasap, şöyle devam etti: ‘Mübadele sürecinde 3 binden fazla kiÅŸi öldü. Gemilerde insanların gözünün yaşına bakılmadı, hasta da olsa ‘sonra gitsin’ ya da ‘kalsın’ denmemiÅŸtir ya da hamileye ‘beklesin’ denmemiÅŸtir, zorla bindirilmiÅŸlerdi. Zaten binmeseler daha büyük tehlikeli vardı. Yollarda vefat edenler oldu. Güzel olaylar da oldu gemide. Gemiye binen bir hamile mübadil, doÄŸumu vapurda yaptı. Kemal Kurul adındaki kiÅŸi vapurda dünya geldiÄŸi için hüviyetinin doÄŸum yeri kısmında ‘Vapurda’ yazardı. Bir süre önce vefat etti. Aramızda sembol olmuÅŸtur.’Zafer Yusuf Güzelkasap, mübadelede Batı Trakya’nın muaf tutulduÄŸunu, onun dışındaki bölgelerden yaklaşık 500 bin Türk’ün göç ettiÄŸini belirterek mübadillerin dinlerinden ve milliyetlerinde vazgeçmemek için 400 yıl yaÅŸadıkları toprakları terk ettiÄŸini söyledi.Mübadillerin tüm varlıklarını geride bırakmaları ve büyük bir savaÅŸtan yeni çıkmış bir ülkeye gelmeleri nedeniyle burada da ekonomik sıkıntılarla mücadele ettiklerini vurgulayan Güzelkasap, ‘Bu, çok büyük bir fedakarlık, özveridir. Her ÅŸeyinizi orada bırakıp buraya geliyorsunuz, burada sıfırdan baÅŸlıyorsunuz ama dönüp de arkanıza bakmıyorsunuz. Çünkü bizim insanımız milletine ve dinine baÄŸlıdır. En büyük hemÅŸehrimiz olan Ata’mıza da minnettardır, çünkü onun sayesinde oradan kurtulduÄŸunu bilir.’ ifadelerini kullandı.Ä°zmir’e mübadele anıtı talebiGüzelkasap, Ä°zmir’de çok sayıda mübadil ailenin bulunduÄŸunu belirterek ‘Mübadeleye dikkati çekmek, onu gelecek kuÅŸaklara aktarmak, tekrar yaÅŸanmaması adına hafızalarda tutmak önemli, Ä°zmir’de mübadelenin unutulmaması için daha fazla önemli iÅŸlerin yapılması lazım. Bu manada bir projemiz var üzerinde çalıştığımız. Bu insanlar gemilerle gelmiÅŸtir, dolayısıyla denizin kıyısında, kentin tanınan meydanı Atatürk Meydanı’nda bir mübadele anıtı yapılmasını istiyoruz.’ dedi.

Bir önceki yazımız olan Son dakika! Çanakkale'de gölette cesedine ulaşılan kadının cenazesi İzmir'de toprağa verildi başlıklı makalemizde Çanakkale, Cenaze ve Güncel hakkında bilgiler verilmektedir.